Yanda, yörede bulunanlar aralarında konuşurlar. Şu bağlamda konuşmalar geçmektedir:

Üç aylar yaklaştı. 

Mübarekler geliyor. 

Recep geldi. 

Recep gelince Regaip gelir, Berat gelir.

Recep gitti Şaban girdi, Miraç da onun ardı sıra gelir. 

Ramazan gelecek. 

Ramazan’ı karşılayalım bu gece. 

Erken yatın, uyanamazsınız.

Er ekmeği hazırlanacak.

Er ekmeği yenecek bugün. 

Oruç tutulacak.

Ramazan geldi, girdi.  

Kadir kapıda.

Kadir de geldi gidecek.

Kadir gidiyor, geç kalmayın, elinizi tez tutun. Kazanabildiğinizi kazanın, kesenizi doldurun, azığınız bol olsun. 

...

Çocuk, konuşulanları diyar, dinler, kendince anlamaya çalışır, anlam yükler. Yalnız geleceğini, geldiğini, gittiğini duyduğu adların, kimi evde, kimi yanda, yörede, kimi yakın uzak evlerde, kimi eş dost olanların adları. Yalnız onun bildiği adları sayılan kişilerden ne gelen var ne gelip de giden. Evde olan da zaten evde. Öyleyse neden onun da geleceğinden söz ediliyor ki!

...

Konuşmalar şöyle sürer:

Kadir gittiğine göre üç gün sonra Erfe, Arife, Arefe. 

Erfe geldiyse ardından Bayram da gelir. 

Ramazan gitti gider, Bayram sırada.

Müjde Bayram geldi.

...

Müslüman Türk çocuğu doğup ana dilini öğrenirken bu konuşmaları duyar, dinler. O, işte dediğimiz gibi zaten etrafında Recep, Regaip, Miraç, Şaban, Berat, Ramazan, Kadir, Arefe, Arife, Ârif adlarına, bu adı taşıyanlara da aşinadır, onları bilir, tanır; uzaktan ya da yakından bildikleri hep vardır bir çocuğun yaşadığı küçük toplulukta. 

...

Bu arada çocuğun en çok merak ettiği de Ramazan'ın neden gece geleceğidir. Evde Ramazan varsa, merak eder. 

Evde Ramazan yoksa, yakın tanıdığı ya da tanımadığı hangi Ramazan ve neden bugün onlara gece gelecek?

Ramazan nereye gidecek de neden gece gelecek, girecek?

Bir de er ekmeği yenecekmiş Ramazan geliyor diye.

Er ekmeği ne?

Ne yenir er ekmeğinde?

Oruç, neden ve nasıl tutulacak?

Oruç kim?

Onu neden tutacaklar, tutup da ne yapacaklar?

...

Ramazan'ın geleceğini, o akşam gireceğini duyan, öğrenen bir çocuk, uyur mu o gece?

Annesine tenbih eder, eğer uyursa kendisini de uyarsın diye.

Uyanamayacağını düşünüp uyumaz, uyumak istemez. 

Uyur yalnız, gider gözleri, dalar uykuya.

Kimi anne kıyamaz, kimi anne dayanamaz. 

Seslenir belki yavaşça, uyanırsa kalksın diye. 

Çünkü sorar sabah çocuk, neden uyarmadı diye. 

...

Neyse çocuk, gece yenen er ekmeği ile birlikte akşama kadar yemek yenilmeyip oruç tutulduğunu öğrenince, kendisi de oruç tutmak istediğini ve gece uyandırılmasını isteyince, denir ki ona: 'Daha küçüksün. Dayanamazsın.'

'Olsun, tutacağım' der çocuk. 

İlk vakitlerde 'küçükler, tekne orucu tutar' deyip yemeklerini yedirir, alıştırırlar yavaş yavaş. 

Zorluğunu gören kimi çocuklar, gece kalkmak için can atmazlar artık. 

Ya da uyanırlarsa er ekmeğini de yer, tekne orucunu da tutarlar. 

...

Şunu da yazalım bu noktada. 

Özellikle kır bölgelerinde, köylerde yaşayan  anneler, kadınlar için oruç ayında, en çok zor olan iş, onca işin gücün arasında gece kalkıp er ekmeği hazırlanması, evdeki oruç tutanların uyandırılması, sabah yine kalkıp ev işlerinin yapılması, çocukların doyurulması, okullunun okula, işe güce gidecek olanın işine yollanması, birlikte yapılacak tarla, tapan, kır, bayır işi, koyun kuzu işi, dağ, yayla işi, şehir pazar işi; akla gelecek ne kadar iş varsa, hepsini düzene koyması, düze çıkarmak için düşünüp taşınıp, doldurup dökmesidir.

...

Bayram başta olmak üzere, üç aylara ilişkin yazıda geçen bütün özel bağlamlar, Müslüman Türk çocuklarına, özellikle erkek çocuklarına ad olarak verilmiştir. 

Kadir gecesi doğan kızlara Kadriye adını veren Müslüman Türk, Arefe, Araplarda Kurban Bayramı'ndan bir önceki gün (için ad) olsa da onu Ramazan Bayramından önceki gün için de var saymış, var kabul etmiştir. Üstelik o gün doğan erkek çocuklarına Arif adını verirken, kızlara Arefe, Arife adını koymuştur. 

Recep, Regaip, Miraç, Şaban, Berat, Ramazan, Oruç, Kadir, Arif, Kadriye, Arife. 

...

Yazıdaki deneyim geçiren çocuğun adı da Bayramsa, tamam işte oldu bitti. Düşünün adlara, yaşananlara, geleneklere, göreneklere ilişkin deneyimi.

...

Mübarek dokuz ay yaklaşırken, mübarek üç ayların ikisi veda edip, üçüncüsü elveda demeye hazırlanıyorken, Kadir Ramazan'ın günlerinde, özellikle son günlerinde, son on gününde aranırken bu yazı ile huzurlarınızda olmak istedim. 

...

Siz de üç aylara, Ramazan'a ve Bayram'a ve ilgili adlara, kavramlara ilişkin öğrenme deneyimimizi ya da duygularınızı yazmak istemez misiniz? 

Yazmalısınız bence.

İsterseniz yorumlarınızı, yorum yazmanızı da umuyorum. 

Saygıyla, sevgiyle... Selam ile.